راهنمای کویرگردی از بهترین زمان سفر تا تجهیزات سفر و معرفی بهترین کویرها
کویر، مکانی زیبا و دور از هیاهو شهر، جایی است که هر فرد باید بازید از آن را تجربه کند. این سرزمین داغ با مناظر خیره‌کننده‌ای که دارد، فرصتی عالی برای برای فرار از زندگی شهری و تجربه‌ای متفاوت از گردشگری است. جهت سفر به کویر، اطلاع داشتن از نکات مهم امری ضروری است که قبل از سفر به کویر باید بدانید. امروز در مقاله راهنمای کویر گردی، قصد داریم به تمامی نکات مهم درمورد کویر گردی بپردازیم. پس اگر می‌خواهید با این نکات آشنا شوید، با ما همراه باشید.
فهرست موضوعات
بهترین زمان سفر به کویر
یکی از نکاتی که باید برای سفر به کویر بدانید، زمان مناسب سفر به آن است. به دلیل آب و هوای خاصی که این مکان دارد، باید زمانی به آن سفر کنید که با هوای داغ و سوزان مواجه نشوید. اگر می‌خواهید در فصول گرم سال به کویر سفر کنید، باید انتظار آفتابی سوزان را داشته باشید. به همین ترتیب، بهترین فصل سفر به کویر بین فصول پاییز تا اوایل بهار است. در صورتی که در فصل زمستان به کویر سفر کنید، به علت فرا رسیدن خواب زمستانی حیوانات دغدغه برخورد با آن‌ها را نخواهید داشت.
لازم به ذکر است که هر کدام از مناطق کویری، آب و هوای خاص خود را دارند که ممکن است با یکدیگر متفاوت باشند. به عنولن مثال، دشت کویر لوت یکی از کویرهایی است که در حتی فصل بهار نیز آب و هوای گرمی دارد. اما برای سفر به کویر مرنجاب و مصر، دو ماه اول بهار زمان مناسبی است.
راهنمای وسایل مورد نیاز سفر به کویر
کویرگردی نیز مانند هر سفری نیاز به وسایل مورد نیاز دارد که باید آن‌ها را قبل از سفر خود آماده کنید و درمورد آن‌ها اطلاعات کامل کسب کنید. در این بخش قصد داریم وسایل مورد نیازی که باید با خود به کویر ببرید را به شما شرح دهیم که شامل موارد زیر هستند:
آب کافی و مواد غذایی سبک و پرانرژی
هنگام قدم زدن در کویر، به دلیل دمای بالایی که این مکان دارد، میزان تعریق بیشتر است و به فرد به نوشیدن آب بیشتری احتیاج پیدا می‌کند. در نتیجه اگر با دوست یا اعضای خانوادتان به کویر سفر می‌کنید، باید هر نفر حداقل 4 لیتر با خود آب بیارند. البته در صورتی که در فصول گرم سال به کویر رفتید، باید مقدار بیشتری با خود آب همراه داشته باشید.
از آنجایی که در کویر به علت افزایش میزان تعویق، بخشی از مواد معدنی نیز دفع می‌شود، باید مواد غذایی با خود همراه داشته باشید که این مواد معدنی را تامین می‌کنند. از جمله از این مواد معدنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مواد عذایی سبک و انرژی‌زا با خود ببرید
علاوه‌بر مواد غذایی مقوی، از میان وعده‌هایی استفاده کنید که سدیم از دست رفته بدن شما را جبران کنند.
با خوردن غذاهای چرب و شور، میزان عطش شما بیشتر می‌شود، پس از خوردن این نوع غذاها اجتناب کنید.
با خودتان حتما میوه و سبزیجات ببرید تا مواد معدنی بدن شما را تامین کنند.
لباس مناسب کویرگردی
یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه کنید، پوشیدن لباس مناسب است. پوشیدن لباس مناسب در کویرگردی باعث می‌شود ت احساس راحتی داشته باشید و از سفر خود لذت ببرید. در این بخش قصد داریم لباس‌هایی که باید برای سفر به کویر بپوشید را برای شما شرح دهیم که شامل موارد زیر هستند:
لباس‌های نخی، رنگ روشن و گشاد
شرایط آب و هوایی کویر به گونه‌ای است که حین راه رفتن و کویرگردی به علت تعریق زیاد، لباس تنگ به بدن شما می‌چسبد. همچنین پوشیدن لباس‌هایی از جنس پلاستیک باعث مانع ورود هوا به پوست شما شده و بیشتر گرمتان می‌شود. به همین ترتیب، باید لباس‌های نخی و گشاد بپوشید تا هم احساس خنکی بیشتری داشته باشید و هم لباس به تن شما نچسبد. همچنین با پوشیدن لباس آستین بلند نیز می‌توانید از پوست خود در برابر آفتاب سوختگی محافظت کنید.
مطلب مشابه: تجهیزات مورد نیاز در سفر که باید به همراه داشته باشید (چک لیست سفر)
به همراه داشتن لباس گرم
بله درست شنیدید! کویر با وجود اینکه به گرمای سوزان خود شهرت دارد، ممکن است شب‌های بسیار سردی داشته باشد. حتی اگر قصد ندارید شب را در کویر بمانید نیز باید لباس گرم با خود ببرید. زیرا ممکن است تحت هجوم باران‌های سیل آسا و ناگهانی کویر قرار بگیرید.
پوشیدن کفش‌های مناسب
کفش‌هایی که باید برای کویرگردی ببرید، کفش‌های کوهنوردی هستند. برخی افراد به اشتباه از صندل استفاده می‌کنند. در حالی که پوشیدن صندل، خطرات گزیده شدن توسط خزندگان موجود در کویر را افزایش می‌دهد. در نتیجه شما باید کفشی بپوشید که از پاهای شما در برابر ورود حشرات، شن و ماسه محافت کند.
به همراه داشتن اکسسوری‌های ضروری
اکسسوری‌هایی که باید هنگام کویرگردی به همراه داشته باشی شامل دستمال گردن، عینک و شال یا اسکارف هستند. زیرا پوشین اسکارف یا دستمل گردن باعث می‌شود تا از دهان و بینی خود محافظت کنید. فراموش نکنید که عینک شما مناسب کویرگردی باشد تا از ورود شن به چشمانتان جلوگیری کند. پوشیدن کلاه نیز در کویرگردی امری ضروری است که یک در کنار یک لایه ضد آفتاب، از پوست شما در برابر آفتاب سوختگی محافظت می‌کند.
هنگام رفتن به کویر باید لباس‌هایی را بپوشید که هیچ درز یا جیبی نداشته باشد. زیرا داخل جیب و درز لباس شما شن و ماسه می‌رود و جدا کردن آن از لباس‌هایتان تا مدت‌ها سخت خواهد بود.
جعبه کمک‌های اولیه
همانطور که گفتیم، در کویر ممکن است حیوانات گزنده و خطرناکی وجود داشته باشند. در نتیجه حتما باید با خود قرص مسکن، چسب زخم، باند کشی، بتادین و کرم‌های قبل و بعد از گزیدگی همراه خود داشته باشید.
چراغ‌قوه، کیسه خواب و چادر
در وسایلی که با خود به کویر می‌برد باید چراغ‌قوه‌ای با تور مناسب و سالم جهت دید در شب همراه داشته باشید. همچنین شما نمی‌توانید شب را روی شن و با وجود جانوران کویری مختلف بمانید. در نتیجه باید با خود کیسه خواب و چادر ببرید. همچنین نباید چادر خود را هنگام شب بسته نگه دارید، زیرا ممکن است خزندگان کویری وارد چادرتان شوند.
مطلب مشابه: سفر تنهایی چگونه است؟ راهنمای سفر به تنهایی و مزایای بی نظیر آن
قطب نما، نقشه یا جی پی اس
به همراه داشتن قطب نما و جی پی اس برای جهت یابی وسیله مناسبی است. حتی اگر جهت‌یابی‌تان عالی است باید با خود این وسایل را همراه داشته باشید. چراکه ممکن است مسیر خود را گم کنید و نتوانید راه اصلی را پیدا کنید. با کمک این ابزار می‌توانید به مسیر اصلی خود بازگردید. در صورتی که با تور کویرگردی به کویر سفر می‌کنید، حتما باید کنار لیدر تور بمانید چراکه احتمالا او تمامی این وسایل را دارند.
دستگاه کوچک تصفیه آب
در کویر، منابع آبی وجود دارند که ممکن است در آن‌ها مواد مضر زیادی وجود داشته باشد. به همین دلیل شما باید با به همراه داشتن تصفیه آب کوچک، آب موجود در کویر را تصویه کنید و آن را به راجتی بنوشید. زیرا در صورت تمام شدن آب‌هایی که با خود به همراه دارید، مجبور به آشامیدن این آب‌های موجود در کویر می‌شوید.
لوازم بهداشتی ضروری و مورد نیاز
با توجه به موقعیت و مکانی که به آن سفر می‌کنید، به همراه داشتن لوازم بهداشتی زیر امری ضروری است:
ضد آفتاب جهت جلوگیری از آفتاب سوختگی
اسپری مخصوص جهت دفع کردن حشرات
دستمال مرطوب
ژل ضدعفونی جهت تمیز کردن دست‌ها
مواردی که نباید با خود به کویر ببرید
علاوه‌بر لوازمی که باید هنگام سفر به کویر همراه خود داشته باشید، وسایلی هستن که باید از به همراه داشتن آن‌ها نیز خودداری کنید. این وسایل شامل موارد زیر هستند:
شلوار جین
لباس‌های چسبان
جواهرات و لوازم ارزشمند
لوازم الکترونیکی غیر ضروری
به همراه نداشتن لبنیات جهت جلوگیری از فاسد شدن آن‌ها
تنهایی به کویر سفر کردن ممنوع!
یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین نکات سفر کردن به کویر، این است که به تنهایی به این مکان سفر نکنید. حتی سفرهای گروهی سه نفره در صورت نداشتن ماشین آفرود، کار درستی نیست. شما باید با گروه‌هایی که حداقل ده نفر هستند و با خود یک راهنما طبیعت گردی حرفه‌ای دارند به کویر سفر کنید. همچنین شما نباید از گروه خود فاصله بگیرید. خصوصا اگر مکانی که به آن سفر می‌کنید، بکر باشد.
مراقبت از اکوسیستم منطقه
پوشش‌های گیاهی و گونه‌های جانوری ایران از ارزش زیادی برخوردار هستند. در نتیجه یکی از نکات مهم هنگام سفر به کویر، محافظت از اکوسیستم منطقه است. شما باید هنگامی که در کویر هستند سعی کنید آرام راه بروید و با سر و صدای ماشین‌های خود موجب آزار و اذیت جانوران کویر نشوید. رفت و آمدهای بیجا در کویر می‌تواند باعث آسیب رساندن به جانوران حشرات کویری شود. با سر و صدای زیاد، برخی موجودات کویر مجبور به ترک کویر می‌شوند.
اقامتگاه‌های بومگردی در کویر
شما در این مکان‌ها با اقامتگاه‌ها و هتل‌هایی مواجه می‌شوید که جذابیت این سفر را برایتان چندین برابر می‌کند. اکثر این اقامتگاه‌ها آنقدری زیبا و دیدنی هستند که به تنهایی یک جاذبه کویری محسوب می‌شوند. در نتیجه اگر قصد کمپ زدن یا ماندن در کویر را ندارید یا به آن علاقه‌ای ندارید، می‌توانید در این اقامتگاه‌ها بمانید. این خانه‌ها معمولا از جنس خانه‌های خشتی و گلی هستند.
یکی دیگر از مزایای ماندن در این اقامتگاه‌ها، آشنایی با فرهنگ و هنر اهالی منطقه است. اقامتگاه‌ها و کاروان سراهای کویری زیادی وجود دارند که به شما این امکان را می‌دهند که در آنجا اقامت داشته باشید یا چادرتان را در آنجا به پا کنید.
مطلب مشابه: نکات کمپینگ در طبیعت (10 مورد مهم برای کمپینگ در طبیعت)
با جانوران کویری آشنا شوید
کسب اطلاعات درمورد جانورانی که در کویر وجود دارند می‌تواند به شما این امکان را دهد که از خود در برابر آن‌ها محافظت کنید. این حیوانات شامل بندپایان، پرندگان و برخی از پستانداران همچون روباه هستند. هنگام خوابیدن در این مکان یا سکوت، شما صدای خزندگانی همچون مارها را در این مکان می‌شونید. اما نگران نباشید، این حیوانات تا زمانی که احساس خطر نکنند، به کسی آسیب نمی‌رسانند.
بهترین جاذبه‌های کویری ایران
حال که با وسایل مورد نیاز و نکات مهم مربوط به کویر آشنا شدید، در این بخش قصد داریم درمورد بهترین مناظق و جاذبه‌های کویری ایران صحبت کنیم. این مکان‌ها شامل موارد زیر هستند:
کویر مصر
یکی از زیباترین مقاصد گردشگری برای کویرگردی، کویر مصر است. کویر مصر در اصفهان وجود دارد که سالانه گردشگران زیادی به آن سفر می‌کنند. شما در این کویر می‌توانید به کویرنوردی با آفرود در سرعت زیاد، موتور سواری در شن‌های روان در سراشیبی‌ها شبیه به موج سواری در سواحل طوفانی مدیرانه، رصد ستارگان در آسمان صاف و پرستاره کویر، شتر سواری و شنیدن صدای زنگوله کاروان و اسکی روی شن و سر خوردن روی تپه‌های کویر مصر بپردازید.
در دل کویر مصر کویر مصر، یک قلعه به نام قلعه بیاضیه یا ارگ بیاضیه وجود دارد که مربوط به دوره ساسانیان می‌شود. سبک معماری دوره ساسانی در اتاق‌های متعدد و تو در توری قلعه بیاضیه قابل مشاهده است. این قلعه توسط ناصر خسرو، شاعر مشهور قرن پنجم یاد شده است که نشانه قدمت و دیرینگی این بنا در کویر مصر است.
یکی دیگر از جاذبه‌های دیدنی این کویر، دریاچه نمک خور است که پنج ضلعی‌های نمک در سطح این دریاچه وجود دارد. این مکان در فصل زمستان به رنگ تیره می‌شود و در فصل تابستان به رنگ سفید در می‌آیند.
کویر مرنجاب
این کویر نیز در استان اصفهان و شمال شهرستان آران و بیگدل از توابع کاشن قرار دارد. کویر مرنجاب از شمال به دریاچه نمک مسیله در آران و بیگدل، از غرب به بیابان مسیله و کیر آب شیرین و از شرق به بیابان پشت ریگ و پارک ملی کویر و از جنوب به بیابان بند ریگ و تپه‌های ماسه‌ای روان مربوط می‌شود. نام این کویر از کاروان سرا و قناتی تاریخی در این منطقه مربوط به دوران صفویه گرفته شده است. این کویر یکی از بهترین گزینه‌های کویرنوردی محسوب می‌شود.
این کویر از تهران حدود 270 کیلومتر فاصله دارد. این کویر، از آنجایی که فاصله کمی با پایتخت دارد و امکانات کاملی ر آن موجود است، به مقصدی مهم برای ساکنان شهرهای تهران و اطراف آن تبدیل شده است. همچنین آران و بیگدل تا این کویر حدود 40 کیلومتر فاصله دارند. در کویر مرنجاب یک کارونسرای تاریخی از دوران صفویه قرار دارد که در حال حاضر به مکانی برای اقامت به گردشگران تبدیل شده است.
در این مکان قلعه‌ای مربعی شکل به مساحت 3500 متر مربع وجود دارد که شش برج در دیوارهای آن موجود است. این کاروانسرا در گذشته محل عبور رودخانه‌ها و آبروهه‌های دائمی بود که به علت جریان‌های سیلابی پر آب بسیار خطرناک بوده است.
مطلب مشابه: سفر با دوچرخه؛ انواع دوچرخه مناسب، تجهیزات مورد نیاز و لباس مناسب
کویر متین آباد
کویر متین آباد در 25 کیلومتری جنوب نطنر و 60 کیلومتری جنوب شرقی شهر کاشان وجود دارد. این اقامتگاه در ابتدای رمل‌های شنی بزرگ کویر پشت ریگ در جنوب دریاچه نمک مسیله و در نزدیکی قلعه کرشاهی واقع شده است. این منطقه، اولین اکو کمپ ایران است که با هدف توسعه گردشگری پایدار و حفاظت از زیست بوم منطقه ساخته شده است. در این اکو کمپ ابتدا فقط اقامت در چارهای بومی صورت می‌گرفت. اما با افزایش گردشگران، کاروانسرایی به سبک قدیمی و چند کوچه گلی نیز در آن ساخته شد.
در سال 2014 میلادی، سازمان ملل این اکو کمپ را به یکی از 18 سایت گردشگری مطرح جهان ثبت کرد. در سال 2015 نیز این مکان جایزه صلح و محیط زیست دکتر تقی ابتکار را کسب کرد. در این اکو کمپ امکاناتی همچون پارکینگ، محوطه سنتی ایرانی، سیستم گرمایشی و سرمایشی، اینترنت پر سرعت رایگان، تلوزیون و انواع غذاهای محلی که مواد ارگانیک تهیه می‌شود، دارد. در این مکان حدود 35 چادر 12 متری و 7 چادر 24 متری کاملا ضد آب و ضد رطوبت وجود دارد. بهترین زمان سفر به این مکان، از شهویور ماه است.
کویر ورزنه
این کویر به دلیل برخورداری از امکانات متنوع و مجهز، مکان مناسبی برای انواع تفریحات ورزشی متنوع محسوب می‌شود. علاوه‌بر کویرنوردی، شما به کارهای دیگری مانند عکاسی نیز می‌توانید در این مکان بپردازید. کویر ورزنه گونه‌های جانوری و گیاهی متعددی دارد. در سایت مخصوص این کور شما می‌توانید از امکاناتی همچون موتور چهار چرخ تک نفره، دو نفره، شتر سواری، سافاری، پاراگلایدر، دو زیپ لاین به طول 30 و 400 متر و کمپینگ بهره‌مند شوید.
این سایت همچنین یک رستوران با فضای سنتی و شربت خانه با ظرفیت 300 متر، سوپر مارکت، باغ انار، سالن کنسرت روباز و رصدخانه کویرگردان است. از دیگر امکانات ورزشی و تفریحی این کویر می‌توان به باشگاه تیر اندازی، هواپیمای تفریحی، پینت بال و مجموعه آبدرمانی اشاره کرد. اگر قصد دارید در اقامتگاه‌های این کویر بمانید باید بدانید که این مکان شامل 15 سوئیت مجلل با ظرفیت 120 نفر و امکان کمپینگ و چادر زدن است.
در این کویر جاهای دیدنی زیادی وجود دارد که شامل مسجد جامع، پل تاریخی ورزنه، موزه مردم شناسی، آسیب شتر، گاوچاه حاج ابراهیم ورزنه، برج کبوترخانه ورزنه، قلعه تاریخی قورتان، برچ کبوترخانه قورتان و کاروانسری قلعه خرگوشی هستند. تالاب گاوخونی، بند شاخ کنار، تخت سرخ و … از دیگر جاذبه‌های این مکان محسوب می‌شوند.
جمع‌بندی
در این مقاله به راهنمای کویرگردی پرداختیم. از جمله از نکاتی که باید برای رفتن به کویرگردی رعایت کنید شامل اطلاع از زمان مناسب برای سفر به کویر، آب و هوای آن، لباس و پوشش مناسب، کفش مناسب، لوازم جانبی یا اکسسوری‌های مناسب، غذاهایی که باید بخورید. هستند. همچنین هنگام سفر به کویر شما باید از جانوران خزنده موجود در کویر آگاه شوید تا از خطرات احتمالی از جانب آن‌ها دور بمانید. شما نباید در کویر غذاهای شور میل کنید زیرا موجب تشنه‌تر شدن شما خواهند شد.